اختلال تیک عصبی چیست؟
اختلال تیک عصبی یک حالت عصبی است که با حرکات یا صداهای غیرارادی، سریع، ناگهانی و تکراری مشخص میشود. به طور کلی اختلال عصبی به شرایطی اطلاق میشود که بر سیستم عصبی بدن انسان، شامل مغز، نخاع و اعصاب پیرامونی، تأثیر میگذارد. این اختلالات ممکن است به صورت ساختاری، بیوشیمیایی یا الکتروفیزیولوژیک باشند. و میتوانند باعث طیف وسیعی از علائم شوند که از خفیف تا شدید متغیر است.
پروتکل لیزرتراپی جهت درمان تیک
جهت درمان اختلال تیک با دستگاه لیزتراپی مغزی فوتینو میتوانید از پروتکل پیشنهادی زیر استفاده کنید
تعداد کانالهای فعال : ۳کانال، ۶ پروب نقاط تابش: F3- F4 – Fp1- Fp2- C3-C4 توان لیزر : ۳۰-۴۰ میلی وات برای شروع و متناسب با روند بهبود بیمار تا 70-80 میلی وات قابل افزایش است.
مدت تابش: ۳۰-۱۵ دقیقه
انواع تیک:
- تیکهای حرکتی ساده: شامل حرکات کوتاه و ناگهانی مانند پلک زدن، تکان دادن سر، یا شانه زدن.
- تیکهای حرکتی پیچیده: شامل حرکات پیچیدهتر و هماهنگتر مانند پریدن، لمس کردن اشیا یا افراد، یا انجام حرکات خاص با دست.
- تیکهای صوتی ساده: شامل صداهای تکراری مانند سرفه کردن، خرخر کردن، یا صاف کردن گلو.
- تیکهای صوتی پیچیده: شامل صداها یا کلمات پیچیدهتر مانند تکرار کلمات یا عبارات، یا گفتن کلمات ناسزا.
انواع اختلالات تیک:
- اختلال تیک گذرا: تیکهایی که کمتر از یک سال دوام دارند.
- اختلال تیک مزمن: تیکهایی که بیش از یک سال دوام دارند و ممکن است به صورت دورهای کم و زیاد شوند.
- سندرم تورت (Tourette’s Syndrome): نوعی اختلال تیک مزمن که شامل ترکیبی از تیکهای حرکتی و صوتی پیچیده است و برای تشخیص آن باید بیش از یک سال ادامه داشته باشد.
علل:
علت دقیق اختلالات تیک ناشناخته است، اما عوامل ژنتیکی و محیطی نقش مهمی در بروز آنها دارند. همچنین، اختلالات در نواحی مغزی مربوط به کنترل حرکت و پردازش اطلاعات حسی ممکن است در ایجاد تیکها موثر باشند.
عوامل تشدید کننده:
-
- استرس و اضطراب: تیکها ممکن است در شرایط استرسزا و اضطرابآور افزایش یابند.
- خستگی و کمبود خواب: خستگی و نداشتن خواب کافی نیز میتواند باعث تشدید تیکها شود.
- برخی بیماریها: برخی عفونتها و بیماریهای عصبی ممکن است با افزایش تیکها همراه باشند.
تشخیص:
تشخیص اختلالات عصبی معمولاً شامل یک ترکیب از معاینات بالینی، آزمایشهای تصویربرداری (مانند MRI و CT scan)، الکتروفیزیولوژی (مانند EEG و EMG)، آزمایشهای خون و گاهی اوقات بیوپسی از بافت عصبی است.
درمان:
درمان اختلالات عصبی بسته به نوع و شدت اختلال متفاوت است و ممکن است شامل دارودرمانی، جراحی، توانبخشی، فیزیوتراپی، گفتاردرمانی، درمانهای روانشناختی و تغییرات در سبک زندگی باشد. هدف درمان معمولاً کاهش علائم، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت بیشتر بیماری است.
مدیریت و پیشگیری:
بسیاری از اختلالات عصبی قابل پیشگیری نیستند، اما مدیریت مناسب شامل مصرف داروها، تغییرات در سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس میتواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم کمک کند. در مواردی که اختلالات ناشی از عوامل محیطی یا عفونتها باشند، اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون، رعایت بهداشت و جلوگیری از آسیبهای فیزیکی میتوانند مفید باشند.
درک و شناخت اختلالات عصبی به کمک پژوهشهای علمی و پیشرفتهای پزشکی بهبود یافته است، اما همچنان نیاز به تحقیقات بیشتر برای فهم بهتر این شرایط و توسعه درمانهای مؤثرتر وجود دارد.
درمان های نوین برای اختلالات تیک:
1. تحریک مغناطیسی فراجمجمهای مکرر (rTMS):
rTMS یک روش غیرتهاجمی است که از میدانهای مغناطیسی برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده میکند. اگرچه این روش مستقیماً لیزری نیست، اما برخی از مطالعات نشان دادهاند که میتواند در کاهش تیکها موثر باشد. این روش با تغییر فعالیت نواحی مغزی مرتبط با تیکها کار میکند.
2. تحریک عمقی مغز (DBS):
DBS شامل کاشت الکترودهایی در عمق مغز و استفاده از پالسهای الکتریکی برای تنظیم فعالیتهای عصبی است. در حالی که این روش جراحی است و لیزر مستقیماً استفاده نمیشود، تحقیقات نشان دادهاند که تحریک دقیق نواحی مغزی میتواند به کاهش تیکها کمک کند.
3. لیزر تراپی کم توان (Photobiomodulation):
Photobiomodulation از نور لیزری یا LED برای تحریک سلولها و بافتهای عصبی استفاده میکند. این روش میتواند باعث تغییرات بیوشیمیایی در سلولهای عصبی شود که ممکن است در کاهش تیکها مؤثر باشد. نور لیزری میتواند فعالیت عصبی را تنظیم کرده و التهاب را کاهش دهد.
مکانیزم عملکرد فوتوبیومدولیشن:
- تنظیم فعالیت عصبی: نور لیزری میتواند فعالیت نورونها را تنظیم کرده و نواحی مغزی مرتبط با تیکها را تعدیل کند.
- کاهش التهاب: نور لیزری ممکن است التهاب عصبی را کاهش دهد، که میتواند در کاهش تیکها مؤثر باشد.
- تغییرات بیوشیمیایی: تحریک با لیزر میتواند تغییرات بیوشیمیایی در سلولهای عصبی ایجاد کند که به بهبود عملکرد عصبی کمک میکند.
مزایا:
- غیرتهاجمی: بسیاری از روشهای لیزری غیرتهاجمی هستند و خطرات کمتری نسبت به روشهای جراحی دارند.
- کاهش عوارض جانبی: روشهای لیزری معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند.
- بهبود کیفیت زندگی: این روشها میتوانند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند.
چالشها:
- نیاز به تحقیقات بیشتر: هنوز تحقیقات بیشتری برای اثبات اثربخشی و ایمنی کامل این روشها مورد نیاز است.
- پاسخ متفاوت بیماران: همه بیماران به یک اندازه به این درمانها پاسخ نمیدهند و نتایج ممکن است متغیر باشد.
در نهایت، اگرچه استفاده از لیزر و نور درمانی به عنوان روشهای جدید در درمان اختلالات تیک امیدوارکننده است.
مشاوره با متخصصان و پیگیری درمانهای نوین میتواند به بهبود مدیریت و درمان این اختلال کمک کند.