تاریخچه لیزر تراپی

لیزر تراپی یا لیزر درمانی، یکی از روش‌های درمانی است که از انرژی نور لیزر برای درمان بافت‌ها و تسریع در بهبود بیماری‌ها استفاده می‌کند. تاریخچه این روش به اوایل دهه 1960 بازمی‌گردد که با اختراع لیزر توسط تئودور میمن در سال 1960 آغاز شد. این اختراع نقطه‌ی عطفی در علم پزشکی و تکنولوژی به حساب می‌آید.

تئودور میمن، فیزیکدان آمریکایی، اولین لیزر یاقوتی را ساخت که در طیف قرمز نور تولید می‌کرد. پس از این اختراع، دانشمندان و پزشکان شروع به بررسی کاربردهای پزشکی لیزر کردند. اولین کاربردهای پزشکی لیزر بیشتر در زمینه جراحی و برش‌های دقیق بود، اما با پیشرفت تکنولوژی، کاربردهای آن گسترش یافت.

در دهه 1970، محققان شروع به بررسی اثرات لیزر بر روی بافت‌های بیولوژیکی کردند و دریافتند که لیزرهای با توان پایین می‌توانند به تسریع فرآیندهای بهبودی کمک کنند. این یافته‌ها منجر به توسعه‌ی لیزر تراپی با توان پایین (Low-Level Laser Therapy – LLLT) شد که امروز با نام فوتوبیومدولاسیون (Photobiomodulation) نیز شناخته می‌شود.

لیزر تراپی در طی سال‌های اخیر به عنوان یک روش غیرتهاجمی برای درمان درد، التهاب، بهبود زخم‌ها، و حتی در برخی موارد برای تحریک رشد مو مورد استفاده قرار گرفته است. این روش درمانی به خصوص در فیزیوتراپی، درمان زخم‌های مزمن، و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده،و کاهش عارضه های مغزی  از محبوبیت بالایی برخوردار شده است.

به مرور زمان، انواع مختلف لیزرها با طول موج‌ها و توان‌های متفاوت برای اهداف درمانی خاص توسعه یافتند. امروزه، لیزر تراپی به عنوان یکی از روش‌های مکمل در درمان‌های پزشکی و زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاریخچه لیزر تراپی به صورت مفصل با ذکر تاریخ و دانشمند مربوطه

تاریخچه لیزر تراپی از دهه 1960 میلادی آغاز می‌شود و در طول دهه‌ها با تحقیق و توسعه مداوم پیشرفت کرده است. در زیر به صورت مفصل به تاریخچه این روش درمانی اشاره می‌کنم:

دهه 1960: تولد لیزر

• 1960: لیزر برای اولین بار توسط تئودور میمن (Theodore H. Maiman)، فیزیکدان آمریکایی، اختراع شد. او اولین لیزر یاقوتی را ساخت که در طیف نور قرمز کار می‌کرد. این اختراع نقطه شروعی برای کاربردهای لیزر در پزشکی بود.
• 1961: پاتریک بلینگتون (Patrick J. Billingham) و آرتور شالو (Arthur L. Schawlow) با توسعه لیزرهای دیگر، استفاده از آن‌ها را در زمینه‌های مختلف علمی و پزشکی مورد بررسی قرار دادند.
• 1964: چالرز تاونز (Charles Townes) و نیکولای باسوف (Nikolay Basov) به همراه الکساندر پروخوروف (Alexander Prokhorov) جایزه نوبل فیزیک را برای کارهایشان در زمینه لیزر و ماسر (یک نوع لیزر در میکروویو) دریافت کردند. این موفقیت علمی باعث شد تا توجه‌ها به کاربردهای پزشکی لیزر بیشتر شود.

دهه 1970: آغاز تحقیقات بالینی

• 1971: آندره میشال فایس (André Mester)، پزشک مجارستانی، یکی از پیشگامان استفاده از لیزر با توان پایین در پزشکی بود. او اولین بار اثرات لیزر با توان پایین را بر روی زخم‌ها و بهبود آن‌ها مورد بررسی قرار داد. آزمایش‌های او نشان داد که لیزر می‌تواند رشد مو را در حیوانات تحریک کند و زخم‌های پوستی را سریع‌تر بهبود بخشد.
• 1974: اولین استفاده‌های گسترده از لیزر در جراحی‌های چشم با معرفی لیزرهای آرگون و نئودیمیوم-یاگ (Nd

) برای درمان مشکلات چشم، به ویژه در درمان آب‌سیاه (گلوکوم) و آب مروارید، آغاز شد.

دهه 1980: توسعه لیزر تراپی با توان پایین (LLLT)

• 1980: تحقیقات بیشتری در زمینه لیزر تراپی با توان پایین (LLLT) انجام شد. این روش که از لیزرهایی با توان کم استفاده می‌کند، در تسریع بهبودی زخم‌ها، کاهش درد و التهاب و بهبود عملکرد بافت‌ها مؤثر شناخته شد.
• 1983: ایساک کاپلان (Isaac Kaplan) و لئون گلدمن (Leon Goldman)، پزشکان پیشرو در زمینه جراحی لیزری، از لیزرهای CO2 برای اولین بار در جراحی‌های پوستی استفاده کردند. این روش جراحی دقیق و کم‌تهاجمی را ممکن ساخت.
• 1989: مایکل هاملین (Michael R. Hamblin)، یکی از محققان برجسته در زمینه لیزر تراپی، شروع به مطالعه اثرات فوتوبیومدولاسیون (Photobiomodulation) یا تحریک زیستی با نور لیزر بر سلول‌ها و بافت‌های انسانی کرد.

دهه 1990: گسترش کاربردهای بالینی

• 1990: لیزرهای دیودی به دلیل کوچک‌تر بودن، هزینه کمتر، و امکان استفاده در زمینه‌های مختلف پزشکی محبوبیت بیشتری پیدا کردند. این لیزرها در درمان‌های دندانپزشکی، جراحی‌های بافت نرم و فیزیوتراپی مورد استفاده قرار گرفتند.
• 1998: اولین دستگاه‌های لیزر تراپی قابل حمل وارد بازار شدند که امکان استفاده از این روش درمانی را در کلینیک‌های کوچک و حتی در منازل فراهم کرد.

دهه 2000: شناخت بیشتر و تایید علمی

• 2002: FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) اولین دستگاه‌های لیزر تراپی با توان پایین را برای استفاده در درمان دردهای عضلانی و اسکلتی تأیید کرد.
• 2004: مایکل هاملین و همکارانش اثرات لیزرهای مادون قرمز نزدیک را در بهبود زخم‌ها و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده به طور گسترده‌ای مورد مطالعه قرار دادند.
• 2006: لیزر تراپی به عنوان یک روش مؤثر در درمان بیماری‌های مزمن و زخم‌های دیابتی مورد توجه قرار گرفت و مطالعات علمی زیادی به اثبات کارایی آن پرداختند.

دهه 2010 و بعد از آن: تکنولوژی‌های پیشرفته و کاربردهای جدید

• 2010: استفاده از لیزرهای پرتوان (High-Intensity Laser Therapy – HILT) در فیزیوتراپی و درمان دردهای مزمن به دلیل توانایی آن‌ها در نفوذ عمیق‌تر به بافت‌ها مورد توجه قرار گرفت.
• 2013: لیزرهای کسرشده (Fractional Lasers) که از تکنولوژی جدیدتری برای درمان زخم‌ها و تجدید پوست استفاده می‌کنند، و کاهش عارضه های بیماران مغزی وارد بازار شدند.
• 2020: مطالعات بیشتری روی اثرات لیزر تراپی در کاهش التهاب، تحریک بازسازی بافت و حتی بهبود عملکرد سیستم عصبی انجام شد.

نتیجه‌گیری

لیزر تراپی از ابتدای دهه 1960 تاکنون راهی طولانی طی کرده است و از یک فناوری جدید و نوظهور به یکی از ابزارهای مهم در درمان‌های پزشکی و زیبایی تبدیل شده است. پیشرفت‌های مداوم در فناوری لیزر و درک بهتر از اثرات آن بر بدن، آینده‌ای روشن برای استفاده‌های بیشتر و متنوع‌تر از لیزر تراپی در پزشکی نشان می‌دهد.